| MAJIBU YA MASWALI YA WADAU MEI-JULAI 2014 |
MASWALI NA MAJIBU YA HOJA MBALIMBALI ZA WADAU
Awali
ya yote Sekretarieti ya Ajira katika Utumishi wa Umma, inapenda
kuwashukuru wadau wote waliotuandikia maoni pamoja na kuuliza maswali
mbalimbali kwa kipindi chote cha mwezi Mei hadi Julai, 2014. Maswali yao
yanasaidia sana pindi yanapotolewa majibu ya jumla kwa faida ya
wasomaji wetu wengine katika kuelimishana kuhusu masuala yanayohusu
uendeshaji wa mchakato wa ajira Serikalini.
SWALI
JIBU
Kuhusu
suala la matumizi ya “Transcript” katika kuwasilisha maombi ya kazi
inakubalika ila kutegemeana na muda wa mhusika aliomaliza masomo/elimu
yake. Kwa mfano mhusika amemaliza chuo miaka miwili iliyopita na chuo
alichomaliza elimu/mafunzo yake bado hakijatoa vyeti kwa wahitimu wake,
basi mwombaji anaweza kutumia transcript kuwasilisha maombi yake ya
kazi. Ila endapo mwombaji atatumia transcript kuwasilisha maombi na chuo
husika alichomaliza kilishatoa vyeti vya kuhitimu atatakiwa
kuambatanisha na nakala ya cheti cha kuhitimu na siku ya usaili anapaswa
kuja na nakala halisi zote za taaluma aliyonayo na si kuendelea kutumia
transcript peke yake. Aidha, ni muhimu waombaji wakafahamu kuwa endapo
cheti cha kuhitimu hakijatoka chuoni na mhusika ameona tangazo na kutuma
maombi kwa kuwasilisha transcripts zilizoandikwa provisional, au
provisional results hazitakubaliwa.
SWALI
JIBU
Sekretarieti
ya Ajira inachofanya kwa woambaji ambao walishawahi kufanya usaili
wakafaulu na kupangiwa vituo vya kazi alafu hawakwenda au walikwenda
kuripoti na kuamua kuacha kazi katika maeneo husika ni kutokuwapangia
tena hata kama wataomba endapo kazi wanayoiyomba ni kwa nafasi ama kada
ileile ili kutoa fursa kwa wale wenye kuhitaji kazi na sio kuendelea
kupoteza rasilimali za serikali kuwafanyia baadhi ya watu mchakato wa
ajira ambao bado hawajajua wanataka nini.
Hatua
nyingine tunayoaichukua kwa watu kama hao ni kuwaelimisha madhara ya
kupangiwa kazi sehemu fulani na kukataa kwenda kwa kutaka kuchagua
maeneo au ofisi fulanifulani tu za kufanya kazi. Baadhi wameweza
kutuelewa na sasa hawachagui maeneo ya kwenda kufanya kazi kwani
wanaelewa changamoto ya ajira iliyopo nchini na wasomi ni wengi lakini
hawana ajira sasa ni vyema kwa wale wanoipata kuitumia fursa hiyo vyema
kuliko kuendelea kujidanganya na kujikuta amepoteza fursa nzuri ya
kujikwamua kiuchumi na kimaisha na kubakia mtaani akilalamika na
akitangatanga na kuwa tegemezi kwa ndugu na jamii kwa ujumla.
SWALI
a) Watendaji Wakuu wa Mashirika/Taasisi za umma;
b) Watumishi wa kada za kawaida/kada ya kuingilia kazini
c) Academic Staff/Professional Staff;
Swali
langu linakuja je, hawa wote mmekuwa mkiwafanyia usaili wa aina moja?
Kama sio je, ofisi yenu ina Wataalam wa kutosha kufanya saili za aina
zote?
JIBU
Kulingana
na swali lako nitalijibu kwa A) na B) sehemu A) nitaelezea kuhusu aina
za usaili kulingana na kada na B) nitaeleza kuhusiana na namna
Sekretarieti ya Ajira inavyoweza kufanya aina zote za usaili kulingana
na wataalam iliyo nao.
A) Kuhusu suala la usaili nalo nitalielezea kulingana na kada kama ulivyoaziainisha;-
i. Watendaji Wakuu wa Mashirika/Taasisi za umma;
Watendaji hawa wanapoitwa kwenye usaili hupewa mada ambao wanatakiwa
kuiandaa kwa muda wa saa moja kwa kutumia kompyuta na kisha baadae
huingia kwenye jopo la usaili lenye wataalam wa kada husika na
kuiwasilisha kwa kawaida muda huwa aupungui nusu saa na kuendelea na
kisha jopo la wataalam huanza kumuuliza mhusika maswali kutokana na mada
aliyowasilisha. Kimsingi msailiwa atatkiwa kupata alama kuanzia sitini
(60) na kuendelea endapo atapata alama chini ya hapo basi mwombaji
atakuwa ameshindwa usaili. Kwahiyo unaweza kuona kuwa msailiwa amepitia
atua tatu za usaili yaani mtihani wa Kuandika (Written examination),
Kuwasilisha (Presantation) na Mwisho usaili wa ana kwa ana (Oral
interview).
ii. Watumishi wa kada za kawaida/kada ya kuingilia kazini;-
Watumishi
wa kada hii mara nyingi huwa na waombaji wengi sana kwa nafasi moja au
mbili. Hivyo waombaji hawa wanapoitwa kwenye usaili kulingana na wingi
wao na Sera ya Menejimenti ya na Ajira katika Utumishi wa Umma toleo la 2
la mwaka 2008 kazi mojawapo ya Sekretarieti ya Ajira ni kufanya usaili
na kuweka kumbukumbu za waombaji nafasi za kazi waliofaulu katika
kanzidata. Kwahiyo Sekretarieti hufanya usaili wa kuandika pale tu
inapotokea waombaji kazi ni wengi na wana sifa zinazolingana na kwa wale
watakaofaulu kwa alama kuanzia hamsini (50) na kuendelea
huitwa katika usaili wa pili ambao ni wa ana kwa ana (oral interview).
Ambapo msailiwa yeyote atakayepata alama zaidi ya hamsini (50) na
kuendelea hupangiwa vituo vya kazi kulingana na mahitaji ya waajiri na
mshindi aliyeongoza kwa ufaulu na watakaobakia huingizwa kwenye
kanzidata (Database) ya ofisi.
iii. Academic Staff/Professional Staff;
Usaili
wa Wahadhiri una tofauti kwanza msailiwa anatakiwa kupata alama kuanzia
sabini (70) na kuendelea. Aidha, utaratibu wa usaili kwa kada hii
msailiwa hupewa fursa ya kuchagua mada moja katika eneo lake la
kitaaluma/kufundishia na kutakiwa kuiandaa kwa muda wa dakika arobaini
na tano (45) mara baada ya kuianda anatakiwa kuiwasilisha kwenye jopo la
usaili lenye wataalam ambao hupima vitu vingi kutoka kwa mhusika
ikiwemo mbinu za ufundishaji, uwezo/uelewa wa mhusika katika fani
husika, kiwango cha elimu nk.
B),
Baada ya kufafanua taratibu na hatua za usaili kwa kila kada kama
ulivyoainisha sasa nitaongelea namna Sekretarieti ya Ajira inavyoweza
kuendesha saili zote hizo ulizozitaja. Aidha, Sekretarieti baada ya
kufanya uchambuzi wa vibali vya ajira vilivyowasilishwa na Waajiri
kulingana na mahitaji waliyonayo na kutoa matangazo na waombaji
mbalimbali kuleta maombi yao kwa kawaida Sekretarieti ya Ajira imekuwa
na utaratibu wa kushirikisha wataalam mbalimbali kutoka katika sekta ama
Taasisi husika inayohitaji watumishi kutoa Wataalam watakaoshirikiana
na Watumishi waliopo katika Sekretarieti ya Ajira kufanya yafuatayo;-
a) Kuandaa maswali yatakayotumika kwenye usaili kulingana na kada inayotakiwa.
b) Kuunda majopo ya usaili kwa ajili ya kuwafanyia usaili waombaji wa fursa za ajira.
c) Kusahihisha mitihani husika au kuwafanyia mafunzo ya vitendo kulingana na aina ya kazi inayoombwa.
SWALI
JIBU
Ukisema
suala la ushirikiswaji wa sekta binafsi ni suala pana sana, ila
Sekretarieti ya Ajira inashirikiana na wadau wengi wakiwemo wa sekta
binafsi kama ulivyosema, hasa kwa kutekeleza majukumu yake kwa mujibu wa
Sera, Sheria, Kanuni na Taratibu ili kuhakikisha Serikali inapata
Watumishi bora na wenye sifa, vigezo na ujuzi kulingana na nafasi
walizoziomba.
i. Sekretarieti
ya Ajira inatekeleza majukumu yake kwa uwazi, ikiwemo kutoa matangazo
ya kazi kupitia vyombo mbalimbali vya habari na kujaza nafasi wazi kwa
mujibu wa sifa, vigezo na ujuzi wa mwombaji wa fursa ya ajira.
ii. Sekretarieti
ya Ajira inashirikiana na wadau mbalimbali wakiwemo wa sekta binafsi
katika kutunga maswali ya usaili, kusahihisha au kuunda majopo ya usaili
pale inapobidi kufanya hivyo kulingana na taaluma ya wahusika.
iii. Sekretarieti
ya Ajira inashirikiana na wadau mbalimbali katika kubadilishana na
uzoefu na kupeana ushauri kwa lengo la kuendelea kuboresha utendaji kazi
wa Sekretarieti ya Ajira na sekta husika siku hadi siku.
SWALI
JIBU
i. Sekretarieti
ya Ajira ili kukabiliana na hali hiyo, kwanza inatekeleza majukumu yake
kwa mujibu wa Sera, Sheria, Kanuni na Taratibu.
ii. Sekretarieti
ya Ajira, inahakikisha inawachukua waombaji wale tu waliokidhi vigezo
na wana sifa kulingana na masharti ya tangazo tulilolitoa.
iii. Sekretarieti
ya Ajira, inaendelea kuimarisha mifumo ya kiutendaji ili kupunguza na
kuondoa udanganyifu unaofanywa na baadhi ya waombaji.
iv. Sekretarieti
ya Ajira imekuwa ikivichukua vyeti inavyohisi ni vya kughushi na
kuviwasilisha katika mamlaka husika ambako waombaji walidai kuvipata
mfano Baraza la Mitihani la Taifa (NECTA), Vyuo vya mafunzo ya ufundi
(VETA) au Wakala wa Usajili, Ufilisi na Udhamini (RITA) na taasisi
nyinginezo ili kuvishikilia kwa ushahidi kwa ajili ya hatua za kisheria
vitakapohitajika.
v. Sekretarieti
ya Ajira, imekuwa ikiwaondoa katika orodha ya wasailiwa pale
inapojiridhisha kuwa vyeti walivyotumia kuomba fursa ya ajira si halali;
vi. Sekretarieti
ya Ajira iko katika mchakato wa kuwachukulia hatua za kisheria ikiwemo
kuwapeleka mahakamani wale waombaji ambao wametumia au wametoa taarifa
za udanganyifu kwa lengo la kujipatia ajira kwa kushirikiana na mamlaka
husika ili kukabiliana na tatizo hili katika utumishi wa umma.
vii. Sekretarieti
ya Ajira inaendelea kutoa elimu kwa umma ili waelewe kuwa kudanganya au
kutumia vyeti ambavyo si vyako ama vya kughushi ni kosa la jinai
linaloweza kumfikishwa mwombaji katika vyombo vya sheria na
itakapothibitika ametenda kosa hilo mtuhumiwa anaweza kufungwa jela,
kulipa faini, kupoteza kazi kama alishaipata. Kwa mfano kulingana na
Sheria ya Baraza la Mitihani la Taifa (NECTA) mtu akibainika ameghushi
cheti cha baraza hilo kwa lengo la kupata ajira anaweza kupelekwa jela
kw kifungo kisichozidi miaka ishirini (20) au kutozwa faini isiyozidi
shilingi mlioni moja (1,000,000) au adhabu zote mbili kwa pamoja.
SWALI
JIBU
Ni
kweli Sekretarieti ya Ajira haijaweza kufahamika vya kutosha kutokana
na upya wake kwani imeanza kutekeleza majukumu yake mwaka 2010 na sasa
ndio mwaka wa nne. Sekretarieti ya Ajira inafanya yafuatayo ili
kuhakikisha inaendelea kufahamika kwa wadau wengi zaidi;-
i. Imeanzisha tovuti
ya Sekretarieti ya Ajira kwa lengo la kutoa habari za mchakato ajira
katika Utumishi wa Umma kupitia teknolojia ya habari na mawasiliano
(ICT). Ambapo imeigawanya tovuti hiyo katika sehemu nane ambazo zitatoa
taarifa mbalimbali kwa wadau wa ajira na kwa umma kwa ujumla. Sehemu
hizo ni pamoja na “Home page”, Muundo wa Sekretarieti ya ajira, taarifa
za matukio yatakayojiri katika ofisi hii, Matangazo mbalimbali ya ajira
na matangazo ya zabuni na sehemu ya wadau kutoa maoni yao.
ii. Imeshafanya ziara za kikazi katika mikoa na Taasisi za elimu kwa
lengo la kuelimisha umma juu ya majukumu yake na namna inavyoyatekeleza
ambapo imeshatembelea takribani mikoa yote ya Tanzania Bara na
Zanzibar.
iii. Inafanya
usaili katika mikoa mbalimbali nchini lengo ikiwa ni kuwapunguzia
gharama waombaji kusafiri na pia kuendelea kuelimisha wadau katika mikoa
husika juu ya namna tunavyoendesha mchakato wa ajira Serikalini.
iv. Imekuwa
na Mikutano na Vyombo mbalimbali vya Habari wakiwemo Wahariri kwa lengo
la kueleza majukumu yetu na kupata mrejesho kutoka kwao.
v. Imekuwa
ikiandaa vipeperushi mbalimbali ikiwemo vitini, kalenda, mabango,
tisheti na kuvigawa kwa wadau mbalimbali kadri inavyowezekana.
vi. Imekuwa
ikishiriki katika maonesho mbalimbali ya kitaifa yakiwemo wiki ya
Utumishi wa Umma, maonesho ya sabasaba na nanenane kwa lengo la kukutana
na wadau na kuelimishana juu ya majukumu ya chombo hiki muhimu cha
kuendesha mchakato wa ajira Serikalini.
vii. Imekuwa
ikitoa matangazo ya fursa za ajira, kuitwa kwenye usaili, matokeo ya
mchujo na kuitwa kazini kwa njia mbalimbaliikiwemo kupitia kwenye vyombo
vya habari kama vile Tovuti ya Sekretarieti ya Ajira na taasisi
nyinginezo, Radio, Runinga, Magazeti na pia kuzibandika katika mbao za
matangazo kwa mfano iliyopo nje katika jengo la Maktaba kuu ya Taifa.
viii. Imekuwa ikiandika habari mbalimbali zinazohusu masuala ya ajira na kuzituma katika Vyombo vya habari nchini.
ix. Imekuwa
na utaratibu wa kujibu malalamiko ya wadau na kuwatumia kwa njia ya
barua pepe, posta, au kuonana nao ana kwa ana pale wapofika katika ofisi
zetu maana kuna maafisa malalamiko na Kitengo cha Mawasiliano
Serikalini katika kujibu hoja mbalimbali za wadau ili kuendelea kukuza
uelewa wao katika masuala ya mchakato wa ajira yanavyoendeshwa na
Sekretarieti ya Ajira katika Utumishi wa Umma.
x. Imekuwa
ikifanya mahojiano na vyombo vya habari kila fursa hiyo inapopatikana.
Aidha, iko katika mkakati wa kuandaa makala mbalimbali pamoja na
programu maalum ya vipindi vya elimu kwa umma kwa njia ya Radio na
Runinga kadri uwezo wa kifedha utakavyorusu.
SWALI
JIBU
Inapotokea
hali kama hiyo tunachokiangalia na kuzingatiwa ni sifa ya msingi ya
kuingilia katika nafasi husika kama zilivyoainishwa kwenye miundo ya
kiutumishi (scheme of service). Aidha, sifa ya ziada inachukuliwa kama
“added advantage” kwa mhusika. Endapo waombaji wa kada/nafasi husika
wapo wa kutosheleza hizo sifa za ziada hazitazingatiwa. Ila angalizo kwa
baadhi ya waombaji unaweza kukuta kada inayotakiwa ni mwanasheria,
lakini mwombaji amesoma shahada ya uchumi alafu akachukua shahada ya
uzamili katika fani ya sheria hapo ajue wazi hawezi kuchaguliwa katika
kazi aliyoiomba. Ijapokuwa kuna kazi zinazoweza kuingiliana mfano endapo
kazi inayotakiwa inahitaji Afisa Tawala na mwombaji amesoma sheria na
kufanya mwaka mmoja wa mafunzo ya sheria (school of law) akamaliza,
mwombaji huyo endapo ataomba kazi hiyo na kukuta walioomba wako wanne
(4) na kuna fursa za kazi saba (7) mtu huyo anaweza kuchukuliwa kwa
nafasi hiyo. Ingawaje tunahimiza watu kuomba kazi kuendana na fani
uliyosomea na fursa ya ajira iliyotangazwa kwa kuzingatia vigezo vya
tangazo husika ili kujiweka katika nafasi nzuri ya kupata kazi hiyo.
SWALI
JIBU
Ni
kweli hivi sasa hapa nchini kuna changamoto kubwa ya ajira hususani kwa
vijana, lakini Serikali imekuwa na jitihada mbalimbali za kuhakikisha
inakabiliana na changamoto hiyo ikiwemo kufufua viwanda, Kilimo na sekta
isiyo rasmi Napenda ni kuhakikishie kuwa nafasi zote zinazotangazwa
katika Vyombo vya habari na Sekretarieti ya Ajira katika Utumishi wa
Umma, ajira zote hupatikana kwa njia ya ushindani wa sifa zinazoainishwa
na sii vinginevyo, hii inaimarisha uzingatiaji wa Sheria, Kanuni na
Taratibu. Aidha, kupitia Sheria ya Utumishi wa Umma Na. 8 ya 2002
ikisomwa kwa pamoja na Sera ya Menejimenti na Ajira toleo Na. 2 ya 2008
msisitizo umewekwa zaidi kwenye ushindani.
Changamoto
hii tunaendelea kukabiliana nayo kwa kutoa elimu kwa wadau wetu,
ikiwemo kutolea ufafanuzi maswali ya wadau kama haya uliyoyatuma kwetu.
Aidha, hatua nyingine tunayoichukua ni ya kuweka wazi matangazo na
matokeo ya usaili kwa kuwataja waliofanikiwa kufaulu usaili katika
tovuti ya Sekretarieti ya Ajira ambayo ni www.ajira.go.tz,
na hata wale waliobaki kwenye kanzidata tumekuwa tukiweka hadharani
takwimu za walioshapangiwa vituo vya kazi kutoka katika kanzidata
kulingana na mahitaji na idadi ya waajiri walioshapelekewa, kama nilivyoainisha katika jibu la swali la 2 (ii).
SWALI
JIBU
Ni kweli PSRS ndio inajukumu la kuajiri watumishi wa Umma katika Wizara,
Wakala zinazojitegemea na taasisi nyingine za Umma kama ulivyosema
katika swali lako la msingi. Kinachofanyika katika Sekretarieti ya Ajira
ni kuhifadhi kumbukumbu mbalimbali za waombaji kazi kulingana na maombi
yao mara na baada ya kuwapangia vituo vya kazi. Pili, imekuwa
ikikusanya orodha ya wataalam mbalimbali kutoka katika vyuo vya elimu na
kuhifadhi katika kanzidata yake kwa lengo la matumizi mbalimbali
Serikalini. Kama nilivyoeleza awali kuna wataalam ambao tunatunza
kumbukumbu zao ili kusubiri kuwapangia vituo vya kazi pindi fursa
inapojitokeza kwa wale waliofaulu saili mbalimbali, na wengine
tunahifadhi kumbukumbu zao ili kuweza kuwabaini wale ambao
tulishawapangia vituo vya kazi na hawakwenda kuripoti ili wanapoomba
tena wasipewe fursa hizo kwani wanachagua sehemu za kufanya kazi, na
wengine tunahifadhi kumbukumbu zao ili kuepuka kumpangia mtu mmoja kazi
mara mbili. Aidha, kwa kanzidata ya wataalam/weledi tunaihifadhi ili
iweze kusaidia katika nafasi mbalimbali za mchakato wa ajira ikiwemo
kutoa ushauri wa kitaalam kwa baadhi ya kada nk.
Imetolewa na Kitengo cha Mawasiliano Serikalini, Ofisi ya Rais Sekretarieti ya Ajira katika Utumishi wa Umma 22 Julai, 2014.
|
0 comments:
Post a Comment