THTU YATOA MAPENDEKEZO KADHAA YA KUKABILIANA NA ATHARI ZITOKANAZO NA JANGA LA CORONA

...

Mwenyekiti wa Chama cha Wafanyakazi wa Taasisi za Elimu ya Juu Tanzania(THTU) Dkt.Paul Loisulie (kushoto) akizungumza wakati akitoa taarifa yake kwa wanachama wake, wadau na umma wa watanzania wote nchini ikiwa ni sehemu ya kuungana na serikali katika kupigana vita dhidi ya Corona.

............................................................................................

“Ni Wajibu wa Kila Mmoja Wetu: Jilinde na Mlinde mwenzako, Timiza wajibu wako kwa,

pamoja tutazuia corona”

1. Utangulizi

Ugonjwa wa corona (Covid 19) umeleta athari kubwa duniani katika nyanja zote za kiuchumi, kijamii na kisiasa. Pia umeharibu utaratibu na mfumo mzima wa maisha ya kawaida katika nchi zote na kusababisha maelfu ya vifo duniani. 

Serikali na Wataalamu wa afya wameelekeza njia mbalimbali za kujikinga na kuepuka ugonjwa huu ambao mpaka sasa hauna tiba. 

Njia hizo ni pamoja kuepuka mikusanyiko, kutumia vitakasa

mikono, kunawa mikono kwa kutumia sabuni na maji tiririka, kutosafiri au kwenda sehemu yoyote yenye watu wengi isipokuwa kwa mahitaji ya muhimu, na kuwekwa

karantini kwa wale wote wanaohisiwa kuwa na virusi vinavyosababisha ugonjwa huo. 

Serikali ya Tanzania, kama zilivyo serikali nyingi duniani, imechukua hatua mbalimbali za kudhibiti njia za maambukizi ya ugonjwa huu zikiwemo zuio/katazo la shughuli nyingi zenye mikusanyiko mikubwa kama vile michezo, matamasha, makongamano na aina

nyinginezo zinazofanana na hizo.

 Pia shule zote za awali, msingi na sekondari pamoja

na vyuo ngazi zote zimefungwa kwa muda usiojulikana.

THTU inapongeza hatua zote za kiafya ambazo zimechukuliwa na serikali na wataalamu mbalimbali wa afya mpaka sasa na pia tunaunga mkono michango

mbalimbali ya mawazo ya kitaalamu inayotolewa na taasisi mbalimbali au mtu mmoja mmoja katika kukabiliana na janga hili.

 Hivyo basi, kwa kuzingatia hali hii inayoendelea

duniani kote na ndani ya nchi yetu, sisi THTU kwa kutumia kauli mbiu yetu ya “Nia na

1

Mwelekeo ni Kujenga Daima, Taifa Kwanza” tumeamua kutoa mchango wa maoni yetu

ya namna ya kuendeleza mapambano dhidi ya ugonjwa huu wa corona pamoja na

ushauri wa namna ya kukabiliana na athari zilizojitokeza na zitakazojitokeza.

2. Namna ya kuendeleza Mapambano dhidi ya corona;

1. Kwa kuzingatia ukubwa wa nchi yetu na uelewa wa kila mwananchi mmoja

mmoja kuhusiana na ugonjwa huu, tunashauri kuongezwa kwa kampeni na

hamasa kubwa kwa mtu mmoja mmoja maeneo yote nchi nzima ili kuongeza

uelewa na umakini katika kudhibiti corona.

1. Kuimarisha dhana ya serikali shirikishi kwa ngazi zote za Tawala za mikoa

(Mikoa na Wilaya) na serikali za mitaa (Halmashauri za Majiji, Manispaa, Wilaya,

mamlaka ya miji, kata na Vjiji/Mtaa) ili kuwezesha wananchi kuchukua hatua

stahiki za kujikinga na ugonjwa huu na pia kutoa taarifa pale wanapoona kuna

wananchi wenye dalili za ugonjwa huu.

1. Viongozi wa dini zote wachukue hatua madhubuti ya kuwalinda waamini wao

kwa kutafuta njia mbadala ya kufanya shughuli za kiimani isiyohusisha

mikusanyiko. Ikiwezekana hatua zilizochukuliwa na Maaskofu wawili wa Mkoa

wa Kagera (Mhashamu Askofu Severine Niwemugizi wa Jimbo Katoliki la

Rulenge – Ngara na Mhashamu Askofu Benson Bagonza wa KKKT Dayosisi ya

Karagwe) zifanyiwe kazi na viongozi wengine wa dini zote ili kuendeleza

mapambano dhidi ya corona. Sisi THTU tunaamini kuwa pamoja na maombi kwa

Mwenyezi Mungu kupitia Imani zetu za kidini, bado jitihada za kisayansi lazima

zichukuliwe na kila mmoja wetu.

1. Katika kipindi hiki, tunapendekeza taasisi mbalimbali za serikali na zile za binafsi

kuruhusu baadhi ya wafanyakazi wao kufanya kazi kwa kutokea nyumbani ili

kupunguza mikusanyiko ya wafanyakazi maeneo ya kazi na kubaki na

wafanyakazi wachache sana ambao ni muhimu kuwepo ofisini ili kuendelea

kulinda utendaji wa taasisi hizo. Mfano, maeneo ya Vyuo Vikuu, vyuo vya kati na

shule, katika kipindi hiki ambacho wanafunzi hawapo, baadhi ya wafanyakazi

2

wangebaki nyumbani na kutumia mtandao wa intaneti kuwasiliana kwa shughuli

mbalimbali za kiofisi.

1. Kwa siku za hivi karibuni, taarifa za serikali zimeonyesha kuwa maambukizi

yanaongezeka yakiambatana na vifo. Hivyo basi ni ushauri wetu kuwa hatua za

kupiga marufuku shughuli zote zinazohusisha mikusanyiko ya watu ziendelee

kuimarishwa kwani ushauri wa kitaalamu unaonyesha mikusanyiko ni njia moja

kuu inayosababisha kusambaa kwa kasi kwa ugonjwa huu.

1. Katika nyakati hizi ambazo kila mwananchi yuko katika jitihada za kulinda afya

yake na wale walioko karibu yake na kwa kuzingatia umuhimu wa huduma za

kiafya kwa kila mmoja wetu, tunashauri kuwa Taasisi mbalimbali ziepuke kutoa

taarifa au kufanya maamuzi yanayoleta au kuongeza msongo wa mawazo kwa

watu hasa katika nyakati hizi za janga la corona. THTU kwa masikitiko makubwa,

imeshtushwa na hatua zilizochukuliwa na Mfuko wa Taifa wa Bima ya Afya

(NHIF) kupitia taarifa yao ya tarehe 14/04/2020 kuhusu wanufaika wa huduma za

bima ya afya ambao ni watoto wenye umri wa miaka 18 na kuendelea. Kwa

maoni yetu, taarifa hii imeleta usumbufu mkubwa kwa wanufaika wa bima ya

afya wakiwemo wanachama wa THTU ambao ni wachangiaji katika mfuko huo.

1. Tunashauri kuwa ni vema Mfuko wa Bima ya Afya ukaonesha uungwana kwa

kusitisha uamuzi wao huo kama njia ya kuunga juhudi za kupambana na janga la

corona kwa kuwapa uhakika wanachama wake kuweza kupata huduma za afya

kwa wategemezi wao hao na hali ya nchi ikitengamaa wakae na wadau ili kujadili

namna njema ya kufanya mabadiliko hayo. Kila mmoja anaelewa mfumo wetu

wa afya ulivyo na namna ambavyo wananchi wengi wanaoishi na wategemezi

wao wanavyotegemea huduma za afya zilizopo. Kufanya maamuzi hayo katika

kipindi hiki ni kuwaongezea wanachama wa Mfuko huo msongo wa mawazo na

mzigo mkubwa wa kiuchumi katika nyakati ambazo hali ya kiuchumi ni mbaya

kutokana na athari za ugonjwa huu wa corona.

3

1. Utengenezaji wa vitakasa mikono (hand sanitizers), barakoa na vifaa vingine

usimamiwe na mamlaka zinazohusika ili zikidhi vigezo vinavyotakiwa lakini pia

ziuzwe kwa bei ambayo watu wote wanamudu. Wafanyabiashara wasio

waaminifu wanaweza wakatumia mwanya huu kujinufaisha bila kujali uhai wa

watu.

1. Mamlaka ya usimamizi wa usafiri wa nchi kavu (LATRA) ikishirikiana na Jeshi la

Polisi kitengo cha usalama barabarani iongeze usimamizi wa maelekezo ya

wataalamu wa afya katika usafiri wa umma kipindi hiki cha hili janga.

Ikiwezekana kwa sasa jitihada kubwa zielekezwe kwenye usimamizi wa

maelekezo hayo ili kusaidia kupunguza maambukizi.

1. Vyombo vya habari kwa ujumla wake (redio, televisheni na magazeti) pamoja na

mitandao ya kijamii vimefanya kazi nzuri mpaka sasa. Lakini tunashauri kuwa

ubunifu zaidi wa vipindi na makala ya kusaidia mapambano dhidi ya corona

uongezwe kwa kuongeza matanagzo yenye elimu ya kujikinga na ugonjwa wa

corona katikati ya vipindi vinavyopendwa na watu wengi. Utoaji wa taarifa sahihi

ni muhimu sana katika kipindi hiki. Vyombo vya habari vina nafasi ya pekee

kabisa katika hili.

3. Ushauri wa namna ya kukabiliana na athari zinazotokana na janga la corona:

Pamoja na jitihada za kudhibiti na kutokomeza gonjwa hili la corona, ni ukweli

usiopingika kwamba tayari athari zimeshaonekana na nyingine zitaonekana siku zijazo.

Hatupaswi kuendelea kusimama katika taratibu za kawaida tulizozoea wakati corona

imeshavuruga taratibu hizo. Ni lazima tujipange na kutafuta utaratibu mbadala wa

kukabiliana na athari za sasa na zijazo. Tukitambua ukweli kwamba ni lazima maisha

yaendelee sambamba na mapambano ya huu ugonjwa, sisi THTU tunatoa

mapendekezo ya namna ya kukabiliana na athari kama ifuatavyo;

1. Vyuo vikuu, taasisi za elimu ya Juu na vyuo vya kati vioneshe umahiri wao wa

kutumia fursa za TEHAMA kuhakikisha kwamba vipindi vinaendelea kwa yale

masomo yanayowezekana kwa njia ya mtandao. Hii ni njia mbadala ambayo

4

itasaidia taasisi hizi kupangilia vizuri mihula ya masomo pale ugonjwa huu

utakapodhibitiwa. Kukaa kusubiri tatizo liishe ndipo kuchukua hatua ni

kutojitendea haki wenyewe, kutoitendea haki jamii na nchi kwa ujumla. Wito wetu

kwa serikali ni kuwezesha taasisi hizi kuweza kufanikisha malengo haya na

kutoa msaada kwa taasisi za binafsi ambazo kwa wakati huu zinapitia wakati

mgumu sana kufuatia vyanzo vyao vikubwa vya mapato kusimama kutokana na

wanafunzi wengi kutolipa ada kwa wakati huu.

1. Utaratibu ulioanzishwa na Taasisi ya Elimu Tanzania ya utoaji wa elimu

mtandaoni na kwenye televisheni uboreshwe zaidi kwa kuhusisha redio ili

kuwafikia wanafunzi wote nchi nzima. Ili kutoharibu mtiririko wa mihula,

wanaweza wakatafutwa walimu wa kila somo na kurekodi vipindi (mada zote)

ambazo zitarushwa kwenye redio zote nchi nzima na wanafunzi kutakiwa

kusikiliza na kufanya majaribio. Hili litasaidia kuwafikia wanafunzi wote nchi

nzima. Hoja ya msingi hapa ni kurasimisha utaratibu wa utoaji wa elimu kupitia

mitandao, vyombo vya habari (redio, televisheni na mitandao ya kijamii) hasa

wakati huu wa janga la corona.

1. Makampuni ya simu yaliyopo Tanzania yanashauriwa kutafuta namna ya

kupunguza gharama za vifurushi vyao vya intaneti na pia miamala yao wakati

huu wa corona ili kuruhusu watu wengi kufanya malipo kwa kutumia mitandao ya

simu bila kuhofia gharama. Pesa ambayo huwa inatumika kutimiza azma ya

wajibu kwa jamii (corporate social responsibilities) inaweza kusaidia kutumika

kwa njia hii ya kupunguza gharama za miamala na vifurushi.

1. Wizara zote zijielekeze katika kutengengeza taratibu na mazingira wezeshi

yatakayoendelea kulinda mazingira ya kiuchumi na kijamii kwa mwananchi wa

kawaida na pia kulinda shughuli za kiuchumi za biashara mbalimbali ili kulinda

ajira za wafanyakazi wengi.

1. Taasisi za elimu ya Juu na vyuo vikuu vichukue hatua ya kufanya tafiti na

machapisho juu ya ugonjwa huu wa corona badala ya kusubiri machapisho na

5

tafiti kutoka vyuo vya Ulaya na Marekani. Hatua hii itasaidia sana kuwepo kwa

taarifa sahihi za dunia na za mazingira yetu pia.

1. Ni wakati muafaka wajasiriamali wadogo, wa kati na wakubwa kutekeleza dhana

ya Tanzania ya viwanda kwa kupambana kutengeneza bidhaa zitakazouzwa

ndani na nje ya nchi ili kuondoa upungufu wa bidhaa na huduma zilizokuwa

zinaletwa kutoka nje ya Tanzania kabla ya janga la corona. Tunashauri serikali

kufanya jitihada za makusudi kulinda viwanda vyetu vya ndani ili visifungwe na

hivyo kuhatarisha mapato ya ndani na ajira za wafanyakazi wengi.

4.Hitimisho

Mapambano dhidi ya janga la corona si ya serikali, mtu mmoja au kundi moja.

Tunahitajika kufanya kazi kwa ushirikiano kuanzia mtu binafsi mpaka jamii yote kwa

ujumla. Serikali na Wataalamu wa afya peke yao hawataweza kufanikisha vita dhidi ya

janga la corona kama jamii itaendelea kuishi maisha kama ilivyokuwa siku za nyuma.

Pamoja na Imani zetu za kidini, maombi peke yake bila tahadhari haiwezi kudhibiti

corona. Ni vyema tufuate ushauri wa wataalamu, tuunganishe nguvu zetu pamoja. Huu

ni wakati wa kuchukua hatua zitakazoendelea kuimarisha umoja wetu watanzania,

kuelimishana, kupunguziana ugumu wa maisha na kupeana moyo huku tukipena taarifa

sahihi juu ya corona. Kwa pamoja tutashinda.

NIA NA MWELEKEO WETU DAIMA NI KUJENGA, TAIFA KWANZA

Dkt. Paul Loisulie

MWENYEKITI THTU TAIFA

6