Product Manager at Smart Codes

Background   UN Women, grounded in the vision of equality enshrined in the Charter of the United Nations, works for the elimination of discrimination against women and girls; the empowerment of women; and the achievement of equality between women and men as partners and beneficiaries of development, human rights, humanitarian action and peace and security. […]

This post Product Manager at Smart Codes has been posted by Udahiliportaldaily

Get more post by visiting Udahiliportal.com

know more details about Udahiliportal.com by visiting Udahiliportal.com - Find Jobs & Ajira mpya leo, ajira portal Tanzania, ajira yako, brighter Monday, mabumbe, mwananchi ajira, secretariet ya ajira, tamisemi ajira za afya, wizara ya afya, ajira Tanzania - selection za vyuo , selection, second selection vyuo, second selection, tamisemi selection, selection form one 2020/2021

This this content has been copied from udahiliportal.com , please kindly visit Udahiliportalto access full original content content or click here for more details

 

Read More →

MCHIMBA MAKABURI ATUPWA JELA KWA KUKIRI KUVUTA BANGI KUFUKUZA MAPEPO

Kumetokea kituko kortini mjini Eldoret nchini Kenya baada ya mtuhumiwa Wilberforce Manyongemwenye umri wa miaka 28 aliyeshtakiwa kwa kukutwa na misokoto 50 ya bangi kusema kwamba yeye huvuta ili kufukuza mapepo kutokana na kazi yake ya kuchimba makaburi eneo la Kiplombe.

Mshukiwa, Wilberforce Manyonge, alikiri kosa hilo la kupatikana na misokoto 50 ya bangi yenye thamani ya KSh 2,500 sawa na shilingi 52,000 za Tanzania. 

Kupatikana akiwa na bangi Korti iliambiwa kwamba Jumatatu, Julai 5, 2021, Manyonge alipatikana akiwa na bangi katika eneo la Kituo cha Reli cha Eldoret ndani ya kaunti ndogo ya Soy huko Uasin Gishu. 

Alipokuwa mbele ya Hakimu Mkazi Mwandamizi wa Eldoret Barnabas Kiptoo, alikanusha kuwa mfanyabiashara wa dawa za kulevya, akisema kwamba bangi ambayo ilipatikana kwake ilikuwa ni kwa ajili ya matumizi yake binafsi kwani "humpa nguvu" kuchimba makaburi kwenye makaburi maarufu ya Kiplombe kwenye viunga vya mji wa Eldoret.

Aliiambia korti kuwa kwa sababu ya aina ya kazi yake, ambayo ni pamoja na kuchimba makaburi na wakati mwingine kufukua mifupa ya binadamu, yeye hupata ndoto mbaya za kutisha, kwa hiyo ili kufurahia usingizi wake, analazimika kutumia bangi kuondoa uoga na kufukuza mapepo. 

Manyonge ambaye alikamatwa na maafisa wa polisi akiwa doria alisema kuwa haoni ubaya wowote wa kuvuta bangi ambayo kwake ni dawa na chanzo cha nguvu. 

"Ni kweli kwamba nilikamatwa na misokoto 50 ya bangi. Haikuwa ya kuuza lakini ni dawa yangu mwenyewe. Kama mchimbaji wa kaburi, mimi huvuta bangi kuzuia ndoto za jinamizi na uoga kutokana na hali ya kazi yangu,” mtuhumiwa aliiambia korti wakati wa kesi. 

Chanzo - Tuko News

Read More →

Product Specialist at SMART CODES

Smart codes Limited is a digital transformation platform company with a mission to solve African challenges through creative ideas, media, technology, and making a mark in everything we do across Africa.   We believe in adopting creativity and innovation as a driver to communicate organizational messages and in turn, bring change and growth to African […]

This post Product Specialist at SMART CODES has been posted by Udahiliportaldaily

Get more post by visiting Udahiliportal.com

know more details about Udahiliportal.com by visiting Udahiliportal.com - Find Jobs & Ajira mpya leo, ajira portal Tanzania, ajira yako, brighter Monday, mabumbe, mwananchi ajira, secretariet ya ajira, tamisemi ajira za afya, wizara ya afya, ajira Tanzania - selection za vyuo , selection, second selection vyuo, second selection, tamisemi selection, selection form one 2020/2021

This this content has been copied from udahiliportal.com , please kindly visit Udahiliportalto access full original content content or click here for more details

 

Read More →

Legal Advisor at HLB Tanzania

EMPLOYMENT OPPORTUNITY   Being Part of HLB Tanzania practice means working with a team of highly motivated professionals where you will have the opportunity to navigate the multifaceted and demanding regulatory landscape and experience diverse client organizations, industries, and business environments first-hand. The state-of-art for HLB Tanzania methodology and tools will enable and empower you […]

This post Legal Advisor at HLB Tanzania has been posted by Udahiliportaldaily

Get more post by visiting Udahiliportal.com

know more details about Udahiliportal.com by visiting Udahiliportal.com - Find Jobs & Ajira mpya leo, ajira portal Tanzania, ajira yako, brighter Monday, mabumbe, mwananchi ajira, secretariet ya ajira, tamisemi ajira za afya, wizara ya afya, ajira Tanzania - selection za vyuo , selection, second selection vyuo, second selection, tamisemi selection, selection form one 2020/2021

This this content has been copied from udahiliportal.com , please kindly visit Udahiliportalto access full original content content or click here for more details

 

Read More →

Audit seniors at HLB Tanzania

EMPLOYMENT OPPORTUNITY   Being Part of HLB Tanzania practice means working with a team of highly motivated professionals where you will have the opportunity to navigate the multifaceted and demanding regulatory landscape and experience diverse client organizations, industries, and business environments first-hand. The state-of-art for HLB Tanzania methodology and tools will enable and empower you […]

This post Audit seniors at HLB Tanzania has been posted by Udahiliportaldaily

Get more post by visiting Udahiliportal.com

know more details about Udahiliportal.com by visiting Udahiliportal.com - Find Jobs & Ajira mpya leo, ajira portal Tanzania, ajira yako, brighter Monday, mabumbe, mwananchi ajira, secretariet ya ajira, tamisemi ajira za afya, wizara ya afya, ajira Tanzania - selection za vyuo , selection, second selection vyuo, second selection, tamisemi selection, selection form one 2020/2021

This this content has been copied from udahiliportal.com , please kindly visit Udahiliportalto access full original content content or click here for more details

 

Read More →

HAYA HAPA MAGAZETI YA LEO IJUMAA JULAI 9,2021

Magazetini leo Ijumaa July 9 2021

Read More →

BENKI YA CRDB YAZINDUA PROGRAMU YA MAFUNZO YA UONGOZI KWA WAHITIMU WA VYUO VIKUU “GRADUATE DEVELOPMENT PROGRAM”

Mkurugenzi Mtendaji wa Benki ya CRDB, Abdulmajid Nsekela akiwapongeza wanafunzi wa vyuo vikuu ambao wamechaguliwa kushiriki programu ya mafunzo ya uongozi kwa wahitimu wa vyuo vikuu “Graduate Development” inayoendeshwa na Benki ya CRDB. Kushoto ni Mkurugenzi wa Rasilimali Watu wa Benki ya CRDB, Siaphoro Kishimbo.

Benki ya CRDB imezindua program ya mafunzo ya uongozi kwa wahitimu wa vyuo vikuu “Graduate Development Program,” ambayo inalenga katika kuwaandaa wahitimu wa vyuo kuwa wabobevu katika masuala ya benki, na kuwajenga katika uongozi.

Akizungumza katika hafla ya uzinduzi iliyofanyika katika hoteli ya Serena, Mkurugenzi Mtendaji wa Benki ya CRDB alisema programu hiyo itasaidia kujenga viongozi wa kesho wa benki hiyo na kuifanya kuendelea kuwa shindani katika soko nchini.

“Benki yetu inakua kwa kasi sana kwa maana ya kupanuka kwa mtandao wa matawi nchini, lakini pia tupo Burundi na tupo katika mchakato wa kwenda Congo DRC. Ukuaji huu unatuhitaji sisi kama Benki kuandaa viongozi wa kesho na wafanyakazi ambao wataweza kuendana na mabadiliko katika soko,” aliongezea Nsekela.

Programu hii imezinduliwa kipindi muafaka ambacho Serikali na wadau wa maendeleo nchini wanawekeza nguvu kubwa katika kuhakikisha wahitimu wa vyuo vikuu nchini wanapata ajira na kutengenezewa mazingira ya kujiajiri.

“Leo hii tukiwa tunazindua programu hii, tayari tunao vijana 32, watatu kutoka Burundi, ambao wanapitia mafunzo haya ya Graduate Program. Vijana hawa wanapitishwa katika mafunzo ya hali juu katika matawi, idara na vitengo mbalimbali ndani ya Benki ili kuwajenga kuwa wabobevu, na baada ya miaka mitatu ya programu wanapata ajira kamili,” alisema Nsekela huku akibainisha kuwa programu hiyo ni moja ya jitihada za Benki ya CRDB kupambana na changamoto ya ukosefu wa ajira kwa vijana wanaohitimu vyuo vikuu.

Akielezea mchakato uliotumika kuwapata wanafunzi hao, Mkurugenzi Rasilimali Watu Benki ya CRDB, Siaphoro Kishimbo amesema mwaka jana mwishoni benki hiyo kwa kushirikiana na kampuni ya rasilimali watu ya Niajiri ilitangaza nafasi za mafunzo hayo ambapo wanafunzi wengi waliomba na kupitishwa katika mchakato wa usahili ambapo 32 walichaguliwa.

“Mpaka sasa ni miezi mitano tokea vijana hawa wajiunge katika program hii. Kama Benki tunajivunia kuwa sehemu ya suluhisho la ajira kwa vijana,” alisema Kishimbo huku akibainisha kuwa baada ya miaka mitatu ya kuhitimu vijana wengine wanaohitimu vyuo vikuu wataajiriwa kupitia programu hiyo.

Naye Makamu Mwenyekiti wa Bodi ya Wakurugenzi Benki ya CRDB, Prof. Neema Mori aliwapongeza vijana ambao wamepata nafasi ya kushiriki programu hiyo huku akiwataka kufanya kazi kwa bidii na kwa weledi wa hali ya juu.

“Nimeambiwa mmeanza vizuri sana na mmeshaanza kuwa wabobevu katika maeneo ya awali mliyopitishwa. Matarajio yetu ni kuwaona katika nafasi za uongozi baada ya miaka hii mitatu kama alivyoeleza Mkurugenzi Mtendaji,” alisisitiza Prof. Mori.

Akitoa salamu za shukrani kwa niaba ya washiriki wa program hiyo, Aurelia Haule aliushukuru uongozi wa Benki ya CRDB kwa kutoa fursa ya mafunzo na ajira kwa vijana. Alisema kwa kipindi cha miezi mitano ya walichojiunga na benki hiyo wamejifunza vitu vingi kuhusiana na uendeshaji na usimamizi wa benki. “Ni imani yangu kuwa baada ya programu hii tutakwenda kuwa wabobevu na kuisaidia benki yetu kupiga hatua kubwa kiutendaji,” aliongezea Aurelia.

Read More →

Naibu Waziri Mwanaidi Abaini Madudu Hospitali Ya Rufaa Iringa

Na Mwandishi wetu, Iringa
Naibu Waziri wa Afya, Maendeleo ya Jamii, Jinsia, Wazee na Watoto Mhe. Mwanaidi Ali Khamis ameagiza kusimamishwa kazi kwa watumishi watatu wa Hospitali ya Rufaa ya Mkoa wa Iringa wanaodaiwa kushirikiana na mawakala wa Benki kuchepusha kiasi cha takribani milioni ishirini kwa ajili ya ununuzi wa dawa Hospitalini hapo.

Ametoa agizo hilo katika kikao na Watendaji waandamizi wa Hospitali hiyo ikiwa ni sehemu ya ziara yake Mkoani Iringa ambapo alipata taarifa kutoka vyanzo maalum kuwa baadhi ya watumishi wanashirikiana na mawakala wa Benki kuchepusha fedha za Hospitali kwenda kwenye akaunti zao binafsi.

“Nimesikia taarifa ya hospitali lakini nahoji, sikusikia taarifa za upotevu wa fedha za Hospitali kupitia akaunti za watumishi wa hapa au sio Hospitali hii?” alihoji Niabu Waziri Mwanaidi.

Ameongeza kuwa Serikali ya Awamu ya Sita chini ya Uongozi wa Rais Samia Suluhu Hassan inatoa fedha nyingi kwa ajili ya ununuzi wa dawa katika hospitali hivyo yeye kama msaidizi wa Rais katika Sekta husika hatofumbia macho vitendo vyovyote vya ubadhirifu wa fedha za umma.

Aidha Naibu Waziri Mmwanaidi ameuagiza uongozi wa Hospitali ya Rufaa ya Mkoa wa Iringa kuhakikisha wanasimamia kwa ukamilkifu matumizi ya fedha zinazoletwa na Serikali kwa malengo ya kutoa huduma kwa wananchi na sio kujifunaisha watu wachache.

“Niseme hatuwezi kuvumilia haya madudu kabisa fedha zinatolewa na Serikali kuja kutoa huduma kwa wananchi wewe mtumishi wa Umma unajimilikisha hili hapana tunashughulika nalo” alisema Naibu Waziri Mwanaidi

Akizungumzia tukio hilo, Katibu wa Hospitali ya Rufaa ya Mkoa wa Iringa, Abbas Idd amesema ni kweli tukio hilo limetokea na linafanyiwa kazi na vyombo vya uchunguzi ili kubaini wale wote waliohusika na kuweza kuwachukulia hatua.

“Mheshimiwa Naibu Waziri kulikuwa na matukio mawili tofauti lakini kama ni suala hilo, kweli kuna baadhi ya wafanyakazi wenzetu wamebainika kushirikiana na baadhi ya mawakala wa Benki na kuhamisha fedha za malipo ya dawa kwenda kwenye akaunti zao binafsi,” alisema Abbas.

Baada ya maelezo hayo, Naibu Waziri Mwanaidi akaagiza kudhibitiwa kwa Akaunti za watumishi na mawakala wa Benki  waliohusika na kuhakikisha kwamba uchunguzi wa kina unafanyika ili kuepusha udanganyifu wa aina hiyo kuendelea kutokea na Mawakala wa Benki walioshirikiana na watumishi wa Hospitali hiyo kuchepusha fedha za umma kulipa fedha hizo ili kufidia hasara iliyopatikana.

Awali akiwasilisha taarifa ya Hospitali, Kaimu Mganga Mfawidhi Sr. Dkt. Scolastica Malangalila alisema Hospitali hiyo inakabiliwa na changamoto mbalimbali ikiwemo uhaba wa huduma za kibingwa kutokana na kutokuwa na madaktari wa fani hizo.

Akiwa Hospitalini hapo, Naibu Waziri huyo alitembelea Kitengo maalum kwa ajili ya huduma kwa Wazee, Huduma ya Mama wajawazito na Wazazi pamoja na Watoto wanaopata huduma za uangalizi maalum kutokana na matatizo mbalimbali.

Read More →

SERGIO RAMOS AJIUNGA RASMI PSG

Sergio Ramos (35) amesaini mkataba wa miaka miwili na klabu ya PSG ya Paris akitokea Real Madrid ya Uhispania ambako amekaa kwa miaka 16.

Paris St-Germain imemsajili Sergio Ramos kwa kandarasi ya miaka miwili baada ya mchezaji huyo kuondoka katika klabu yake ya miaka mingi Real Madrid.

Ramos , 35 aliondoka Madrid baada ya miaka 16 wakati kandarasi yake ilipokamilika mwisho wa mwezi Juni.

Akiwa klabuni hapo ameshinda mataji ya Klabu Bingwa (4), La Liga (5) na Klabu Bingwa ya Dunia (4)

Mchezaji huyo ambaye ameichezea mara nyingi zaidi timu yake ya taifa kushinda mchezaji yeyote yule ,ameshinda mataji matano ya La liga na mataji manne ya kombe la klabu bingwa akiichezea Real Madrid.

Ruka Twitter ujumbe, 1

Mwisho wa Twitter ujumbe, 1

Read More →

JE UMEWAHI KUSIKIA HABARI ZA MWANAMALUNDI?? YULE MSUKUMA MWENYE MIUJIZA?? ....SOMA HAPA

Mwanamalundi ni jina ambalo lilikuwa maarufu sana karne ya 18 na 19 (enzi za mkoloni) maeneo ya kanda ya ziwa; hususani Mwanza na Shinyanga. Habari za huyu mtu zimewahi kuandikwa kwenye kitabu kiitwacho "MWANAMALUNDI: Mtu maarufu katika Historia ya Usukuma". Ni kitabu ambacho kiliingizwa kwenye mtaala wa elimu ya msingi miaka ya 1970-80. Wazee wenzangu watakuwa wanakumbuka. Hivi sasa habari za mtu huyu ni Kama vile zimepotea kabisa.

MWANAMALUNDI NI NANI HASA?

Mwanamalundi ni jina la mtu wa miujiza kutoka kabila la Wasukuma. Matamshi sahihi ya jina hili Ni "Ng'wanamalundi" na sio "Mwanamalundi" kama ambavyo wengi hutamka.

Mwanamalundi alizaliwa kijiji cha Ng'wakwibilinga, wilaya ya Kwimba mkoani Mwanza mwaka 1892. Baba yake aliitwa Bugomola na mama yake aliitwa Ngolo. Wazazi hawa wawili hawakujaaliwa kupata watoto kwa muda mrefu sana. Uzee uliwakaribia bila hata kupata mtoto. Jambo hili liliwakosesha sana raha, hasa Mzee Bugomola ambae alitamani sana japo apate mrithi wa mali zake. Hali hii ilimfanya Bugomola kuwa mtulivu na mpole muda mwingi katika maisha yake.

Katika jamii ya wasukuma wakati huo, mwanamke asiposhika mimba ndani ya kipindi cha miezi 6 hadi 12 tangu aolewe, ilikuwa ni lazima aende kwa mganga kujua kinachomsumbua. Ni nyakati ambazo hakukuwa na makanisa ya maombezi kama ilivyo leo hii, misikiti ya kuomba dua wala hospitali. Waganga ndio watu pekee waliotatua matatizo mbalimbali ya jamii zao.

Mzee Bugomola na mke wake Ngolo wakaamua kwenda kwa mganga upande wa mashariki ya kijiji walichokuwa wakiishi (Ng'wakwibilinga) ili wapate ufumbuzi wa tatizo lao. Mganga aliwaambia ujio wao hata kabla hawajajieleza wenyewe. Mganga akawatengenezea dawa kisha akawaambia kuwa Ngolo (mama/mke) atashika mimba na atazaa mtoto wa kiume ambae atakuja kuwa mashuhuri siku za hapo baadae lakini kwa bahati mbaya Bugomola (baba/mume) hatoweza kumuona mtoto huyo; yaani Bugomola atafariki kabla mtoto hajazaliwa.

Habari hii ilimfurahisha sana Bugomola pamoja na kwamba aliambiwa atakufa bila kumuona mtoto. Mkewe pia alifurahi kusikia kuwa atashika mimba. Bugomola hakujali kifo chake sababu hata umri wake ulikuwa umeenda kidogo. Furaha yake kubwa ilikuwa ni kumpata mrithi wake. Walirudi nyumbani wakiwa na furaha kubwa. Bugomola hakuweza kuificha furaha yake. Muda mwingi alionekana ni mwenye tabasamu na vicheko vingi tofauti kabisa na vile watu wavyomzoea kumuona.

Baada ya wiki kadhaa Ngolo alishika mimba. Mimba ilipotimiza miezi mitatu tu, Bwana Bugomola aliaga dunia bila hata kuugua. Ngolo ambae alikuwa mjane wakati huo aliilea mimba hiyo hadi ilipofikisha miezi 9.

Siku moja kabla Ngolo hajajifungua mtoto, wingu kubwa lilitanda angani. Mvua kubwa na yenye radi kali ikaanza kunyesha. Mtoto aliyekuwa tumboni akaruka mruko usio wa kawaida na kisha ikaskika sauti ya kitoto kutoka tumboni ikisema, "máyù nibyalage, yaani mama nizae!" Ngolo akashtuka na kuingiwa hofu baada ya kuskia sauti hiyo, hivyo akamuita mama mkwe wake na baadhi ya majirani ili nao waweze kuwa mashahidi wa sauti hiyo. Kwa bahati nzuri sauti ile ikajirudia tena na ghafla uchungu ukamshika Ngolo. Ilikuwa ni mwaka 1892 Ngolo alipojifungua mtoto wa kiume mwenye maajabu tangu akiwa tumboni mwake. Mtoto huyo akaitwa Igulu, yaani Mbingu.

Igulu (Mwanamalundi) alizaliwa akiwa mwenye afya njema kabisa isipokuwa tu miguu yake ilikuwa myembamba na yenye nyayo kubwa tangu alipozaliwa. Kutokana na wembamba wa miguu yake, jamii ikampa jina la utani "Mamilundi" likimaanisha "mamiguu membamba".

Igulu alikuwa ni mtu mwenye aibu sana enzi za utoto wake. Alikuwa akiwakimbia wageni wasimuone na kuuficha uso wake kwa aibu. Pamoja na aibu alizokuwepo nazo, alipenda sana kuzurura mitaani akiwa ameambatana na marafiki zake. Baadhi ya wazazi hawakupendezwa na tabia yake ya uzururaji akiwa ameambatana na watoto wao. Mara kadhaa wazazi wa marafiki wa Igulu walimtamkia Igulu (Mwanamalundi) maneno mabaya kila Igulu (Mwanamalundi) alipotoka kuzurura na watoto wa majirani zake, walimwambia, “Mamirundi galyo lilihumbura bana bise”, ikiwa na maana "mamiguu yake marefu linarubuni watoto wetu”.

Katika ujana wake Igulu, alipenda sana kucheza ngoma aina ya Kahela. Kila aliposhiriki kucheza ngoma hiyo, alipenda sana kuuficha uso wake kwa kitambaa cheusi. Katika mashindano ya kucheza ngoma hiyo, Igulu na marafiki zake walishindwa kuwa washindi. Watu kama Samíke, Ng'wanikinga, Ng'wanilong'ho na Gíndù Nkíma walikuwa si rahisi kuwashinda katika uchezaji wa ngoma. Ni watu ambao walijua kucheza ngoma kwa umahili kuliko Igulu (Mwanamalundi). Mara nyingi matumizi ya uchawi yalihusika katika kuwapa ushindi wa kucheza ngoma hiyo na kukubalika kwa watu mbalimbali.

Kutokukubalika kwa Igulu (Mwanamalundi) na marafiki zake mbele ya jamii hasa katika uchezaji wa ngoma kulipelekea achukue uamuzi wa kwenda kwa mganga. Igulu aliwashawishi vijana wenzie waende kwa mganga atakaewapa dawa ya mvuto kwa watu na kuwa washindi nyakati zote za mashindano ya ngoma. Vijana wenzie walikubali sababu kwa nyakati zile suala la kwenda kwa mganga lilikuwa ni jambo dogo sana.

Safari ya kuelekea mashariki zaidi mwa kijiji chao ikawadia. Mganga alikuwa ni mwanamke, mwenye umri ufaao kuitwa bibi ndani ya kijiji cha Nyaraja, wilaya ya Iramba mkoa wa Singida. Walipokelewa vizuri na mwenyeji wao. Iliwachukua wiki moja bila kuhudumiwa chochote kile, siku ya nane mganga akawaamuru wachukue panga na majembe kuelekea porini ili wakachimbe dawa itakayowasaidia kupendwa na watu.

Wakiwa porini, yule bibi mganga alitafuta vinyonga watatu kwa idadi ya vijana hao wanaotaka dawa kisha akawaambia wachimbe mashimo yenye nusu ya urefu wao. Vijana wakachimba mashimo hayo huku wakiwa na vinyonga vichwani mwao. Walipomaliza kuchimba, bibi mganga akawaambia wafunike mashimo hayo kwa kuni kavu. Vijana hao wakatii maagizo ya bibi mganga na kisha bibi akawatoa vinyonga waliokuwa wameng'ang'ania kwenye vichwa vya vijana hao watatu na kisha akawatia dawa midomoni vinyonga hao na kisha akawaweka juu ya kuni zilizofunika mashimo yale yaliyochimbwa na vijana wale watatu. Mara baada ya kuwaweka vinyonga hao juu ya kuni zile, moto ukawashwa ili kuwachoma vinyonga hao.

Hazikupita dakika kadhaa wakiwa wanashuhudia kuteketea kwa vinyonga hao, ghafla akatokea kifaru katika mazingira ya kutatanisha na akaanza kuwafukuza watu wote, akiwemo yule bibi mganga. Igulu (Mwanamalundi) ilimlazimu apande juu ya mti kujinusuru na madhira hayo. Wale vijana wawili walitimka mbio na hawakurudi tena. Bibi mganga akararuliwa na yule kifaru mpaka akapoteza maisha na kisha kifaru akamjia Igulu (Mwanamalundi) aliekuwa juu ya mti na kuanza kuudhuru ule mti kwa pembe yake. Kifaru hakufanikiwa kuuangusha mti aliopanda Igulu zaidi ya kuubandua magome yake. Kifaru alipochoka akaamua kuondoka na kutokomea kusikojulikana.

Igulu (Mwanamalundi) akashuka juu ya ule mti na kumwendea bibi mganga ambae muda huo alikuwa ni marehemu. Igulu akaubeba mwili wa yule bibi mganga na kuurudisha nyumbani. Akiwa njiani, ule mwili wa bibi mganga uliokuwa mabegani mwake ukaonesha kuwa ni kama vile unavuta pumzi mapafuni. Ghafla yule bibi akapiga chafya na kuamka kisha akamuuliza Igulu (Mwanamalundi), "Bhaja hálí abhayanda abhalaha" akimaanisha kuwa wako wapi vijana waliokuwa hapa? Igulu akamwambia kuwa wale vijana wenzie wamekimbia baada ya kumuona yule kifaru. Bibi mganga ambae muda huu alionekana kuwa ni mzima kabisa na hana majeraha tena akaomba warudi eneo la tukio ili wachukue dawa. Wakiwa njiani kurudi eneo la tukio, yule bibi mganga akamsifia sana Igulu kwa kumuita "Ni mwanaume kamili" aliekuja kweli kutafuta dawa. Bibi akaokota yale magome yaliyobanduliwa na kifaru na kisha kuondoka nayo.

Walipofika nyumbani, yule bibi akaamua kumwambia ukweli Igulu (Mwanamalundi) kuwa yule kifaru ni yeye mwenyewe bibi. Aliamua kujibadili ili kuwapima uwezo wao wa kuvumilia magumu. Kwa kuwa Igulu pekee ndio alionesha yuko imara, bibi yule alimtunuku dawa nzuri zitakazompa mvuto na nguvu katika ngoma zake. Wale vijana wawili walipitiliza hadi kwao bila kurudi tena kwa mganga. Bibi mganga alimpa masharti Igulu baada ya kumpa dawa. Bibi mganga alimzuia Igulu (Mwanamalundi) kumparaza mtu yeyote au kumnyooshea kidole. Iwapo atafanya hivyo basi alieparazwa au kunyooshewa kidole atakufa hapohapo.

Igulu (Mwanamalundi) aliporudi kijijini kwake na kisha kucheza ngoma ya kwanza baada tu ya kurudi kutoka kwa mganga, alishinda. Kuna nyakati Igulu aliamua kucheza ngoma akiwa juu ya jiwe kubwa. Wakati akicheza ngoma hizo, nyazo zake zilionekana juu ya mawe aliyokuwa akitumia kucheza ngoma. Ni alama za nyayo ambazo zipo mpaka leo pale kijiji cha Nyandekwa, wilaya ya Kahama mkoa wa Shinyanga. Ni kama km 10 tu kutoka makao makuu ya wilaya. Kuna nyakati Igulu alitengeneza mashimo ya mchezo wa bao juu ya jiwe kwa kutumia kisigino chake. Ni alama ambazo pia bado zipo kijiji cha Nyandekwa, Kahama-Shinyanga.

Igulu aliposhinda mashindano ya ndani ya kijiji, akaamua kuomba kushindana na wapinzani wakubwa zaidi walioishi kijiji cha Ng'wagala wilaya ya Maswa; yaani akina Samíke, Ng'wanikînga, Ng'wanilog'ho na mwanamke mwenye nguvu za kiganga aitwae Gíndü Nkíma. Hawa watu wanne walikuwa hawana mpinzani katika ngoma lakini Igulu (Mwanamalundi) akajitosa kushindana nao kwa mara nyingine.

Mwanamalundi alipofika kwenye mashindano, akafanya miujiza kwa kujirefusha kama ngongoti asiye na magongo yoyote yale na kisha akaanza kucheza huku akiwa ameficha uso wake kwa kitambaa cheusi kama kawaida yake. Wakati anacheza ngoma akiwa ana urefu wa ngongoti, baadhi ya watu walijaribu kugusa na kuifunua miguu yake ili wajue kulikuwa kuna nini. Wote waliothubutu kuigusa walikufa baada ya muda mfupi. Katika ngoma hiyo, Gíndü Nkíma akatumia nguvu zake za kiganga kumrudisha Igulu (Mwanamalundi) kama alivyokuwa awali; yaani pasipo kurefuka kama ngongoti. Kwa kufanya hivyo, Mwanamalundi alipoteza pambano hilo.

Mwanamalundi akaondoka Maswa na kwenda kijiji cha Nela ambako lilipangwa shindano jingine. Shindano hili Mwanamalundi alishinda. Kwa kuwa katika safari zake zote huambatana na jopo la wapishi wa chakula, ushindi huu ulimkwaza Gíndü Nkíma, mpinzani wake mkubwa ambae aliamua kuloga chakula anachoandaliwa Mwanamalundi ili kisiive hata kikipikwa wiki nzima.

Ni kweli kabisa, wapishi wa Mwanamalundi walilalamika kuhusu chakula kutoiva kabisa kwa muda mrefu na kuni zinakaribia kuisha. Hivyo wapishi wakaomba msaada wa kuni kwa Mwanamalundi. Baada ya wapishi kulalamika, Mwanamalundi akasonta/akanyoosha kidole kwenye pori fulani eneo hilo na kuwaambia wapishi waende wakakate kuni alikonyooshea kidole. Kwa bahati mbaya wakati ananyoosha kidole hicho hakujua kama ndani ya pori hilo kulikuwa kuna mifugo na wachungaji kadhaa ambao wote walikufa na kukauka kama kuni.

Tukio hili la kukausha miti na kuua ng'ombe na wachungaji wake lilimuudhi sana Mtemi Masanja wa III ambae aliamuru askari wake waende kumkamata Mwanamalundi haraka iwezekanavyo ili awajibishwe. Askari wa Mtemi Masanja waliogopa sana kumkamata Mwanamalundi wakihofia kufa. Iliwalazimu kumkamata tu sababu walimuogopa zaidi mtemi kuliko Mwanamalundi.

Kabla Mwanamalundi hajakamatwa, alijua jambo hilo lingetokea. Hivyo akaenda haraka kumuaga mama yake mzazi na kumuachia maagizo. Mwanamalundi alikamua maziwa kiasi fulani kwenye kikombe na kisha akampa mama yake na kumwambia, "Iwapo maziwa haya yataanza kuganda, ujue kuwa nipo katika hali mbaya, iwapo yataganda kabisa, ujue kuwa nimekufa!", Mwanamalundi akachukua shoka isiyo na mpini kisha akaiegamisha ukutani na kumwambia mama yake, "Iwapo nitakamatwa na kupelekwa kuuliwa, shoka hii itakuwa ikipanda ukutani nikiwa napelekwa kuuliwa, tukifika eneo nitakalouliwa, basi hii shoka itapandisha hadi mwisho wa ukuta kuonesha kuwa tumefika mwisho wa safari!" Mama yake alipokea maagizo hayo na haikuchukua muda Mwanamalundi akakamatwa na askari wa Mtemi Masanja.

Mtemi Masanja III aliamua kupeleka shauri hilo kwa watawala wa kizungu (Wajerumani) ili wamchukulie hatua Mwanamalundi. Uchunguzi ukafanyika na Mwanamalundi akaonekana ana hatia ya mauaji ya watu wasio na hatia. Adhabu ya kosa hili ilikuwa ni kunyongwa.

Katika safari hii ya kunyongwa, Mwanamalundi aliambatana na Makongoro Igana ambae alikuwa ni Mtemi wa Ilemela. Mtemi huyu alikuwa ana hatia ya kuwachapa fimbo wajerumani baada ya kupita upande usio sahihi katika njia kadiri ya utaratibu wa utawala wake. Mtemi Makongoro Igana kila alipokuwa akisafiri juu ya punda, mkono wake wa kuume ulikuwa umeshika fimbo ndefu. Fimbo hiyo hutumika kumchapia kila atakaepita upande wa kuume katika safari zake. Kwa bahati mbaya wajerumani hawakujua utaratibu huo wa Mtemi Makongoro. Siku wajerumani walipopishana safarini na Mtemi Makongoro, walipita upande wa kuume wenye fimbo. Mtemi Makongoro akawachapa fimbo wazungu hao kama ilivyo jadi yake. Wazungu hao walishindwa kumvumilia, wakamkamata na kumfungulia mashtaka yaliyoamuru Mtemi anyongwe.

Kaliyaya ni mtu wa pili alieambatana na Mwanamalundi katika safari ya kunyongwa. Huyu Kaliyaya alikuwa ni mtu alieonekana ni mwenye ushawishi mkubwa kwa watu wa jamii yake. Kukubalika kwake kulimfanya apate wafuasi wengi ambao walihofiwa kumpindua mjerumani. Hivyo wajerumani wakaona ni bora wamfungulie mashtaka ili wamnyonge kabla hajawapindua. Kaliyaya alikuwa ni mtu wa kawaida tu ila ni mwenye ushawishi na kipenzi cha watu wengi.

Mtu wa tatu alieambatana na Mwanamalundi katika safari ya kunyongwa ni Mtemi Italange wa Bugando. Mtemi huyu aliingia mgogoro na Wajerumani baada ya kuhodhi eneo kubwa la pwani ya ziwa Victoria na bandari zake kisha akakataa kuwapa Wajerumani. Ili kumnyang'anya utajiri huo, wajerumani wakaamua kumfungulia mashtaka ili wamnyonge.

Zoezi la kunyongwa lilipofika, Mwanamalundi alikuwa ndio mtu wa kwanza kuvishwa kitanzi. Kamba ilipofyatuliwa tu ili kumuua, kamba ikakatika yenyewe. Zoezi la kumuua likaahirishwa, badala ya kunyongwa akabadilishiwa adhabu.

Ikaja zamu ya Mtemi Makongoro Igana. Mtemi alipowekewa tu kitanzi shingoni na kisha kuifyatua kamba hiyo ili kumuua, ghafla kukatokea mfano wa sinema kwenye ukuta. Ni sinema ya kimiujiza iliyoonesha matukio ya kivita miaka ya nyuma. Askari wakageuka kuitazama sinema hiyo. Sinema haikuchukua zaidi ya dakika moja, ikaisha. Walipomgeukia yeye (Mtemi Makongoro Igana) wakaona hana kamba shingoni. Huyu nae akawekwa pembeni na kubadilishiwa adhabu.

Akaja Mtemi Italange. Huyu alipowekewa kitanzi shingoni, nae pia kamba ilifyatuka. Akawekwa pembeni na kubadilishiwa adhabu. Ilipofika zamu ya Bwana Kaliyaya, kitanzi kilipofyatuliwa ili kumnyonga, hakika kitanzi kilimuua. Huyu hakuwa mwenye ulinzi wowote ule kishirikina; yaani alikuwa ni mtu wa kawaida tu.

Ndipo mamlaka za mjerumani zikaamuru askari wawapeleke watu hao watatu Tabora. Wakiwa njiani kuelekea Tabora, walifika Nzega na kuamua kupumzika kidogo chini ya mti mkubwa nje ya Shule ya Sekondari Chama. Askari wakijerumani wakawa wakimuuliza maswali Mwanamalundi kuhusu nguvu zake na kisha wakamuomba afanye muujiza wa mwisho kabla hajafikishwa gerezani. Mwanamalundi akawaambia askari kuwa bado ana uwezo mkubwa, hata huo mti waliopumzikia anaweza kuukausha. Aliongea maneno hayo huku akiupigapiga mti huo. Kabla hajamalizia sentensi yake kuwa anaweza kuukausha, mti ulikauka palepale na majani makavu yakaanza kudondoka. Askari wa kijerumani waliogopa sana tukio hilo.

Walipofika Tabora mjini, Mwanamalundi na wale watemi wawili waliunganishwa na watu wengine wenye makosa ya uhaini na uhujumu uchumi na kisha kupelekwa kisiwa cha Mafia kutumikia kifungo cha miaka mitatu.

Akiwa gerezani, Mwanamalundi aliwekwa chumba kimoja na mtemi Makongoro Igana. Mtemi Makongoro akamuuliza Mwanamalundi, "Hivi huna namna ya kujiokoa mahali hapa?" Mwanamalundi akamjibu kuwa kwa wakati huo hangeweza kujiokoa, ila kuna miujiza ya shoka na maziwa amemuachia mama yake nyumbani. Mtemi akamuuliza, "Una miujiza mingine yoyote?" Mwanamalundi akamwambia Mtemi Makongoro kuwa yeye (Mwanamalundi) anaweza kupanda viazi na mihogo na ikavunwa ndani ya dakika kadhaa tu na ikawa tayari kabisa kwa chakula. Wakiwa kisiwani hapo, wakakubaliana kwenda ng'ambo ya kisiwa (bara) kisha wakachukue mbegu za viazi na mihogo ili washuhudie miujiza hiyo ya kupanda na kuvuna ndani ya dakika kadhaa.

Kwa kuwa nyakati hizo wafungwa wa visiwani walikuwa wakiachwa huru sababu hawataweza kutoroka, Mwanamalundi na Mtemi Makongoro walienda mpaka baharini ndani ya kisiwa hicho. Makongoro akiwa ameshika jiwe na Mwanamalundi akiwa ameshika fimbo. Makongoro aliporusha jiwe umbali mrefu baharini, Mwanamalundi aliyapiga maji kwa fimbo na kisha maji yakajitenga na kuacha njia mpaka pale lilipotua jiwe. Walifanya hivyo mpaka walivyofika bara (mainland). Wakatafuta mbegu za mihogo na viazi na kuonesheana miujiza.

Kila walipokuwa wakitoroka gerezani, waliacha vivuli vyao vilivyoonekana kama watu halisi. Kuna nyakati Mwanamalundi na Mtemi Makongoro walionekana wakiwa Mwanza au Shinyanga na gerezani pia muda huohuo. Jambo hili liliwachanganya sana wajerumani.

Walipomaliza kifungo chao walirudishwa nyumbani kwao kwa ndege. Jamii ya Mwanamalundi ilipoona ndugu yao amerudishwa kwa ndege wakaamua kumpa jina jipya, "Ng'wenhwandege", wakimaanisha "aliyerudishwa kwa ndege". Mwanamalundi anaaminika kuwa ndie msukuma wa kwanza kupanda ndege.

Wakati anarudishwa nyumbani baada ya kumaliza kifungo chake, mama yake alifurahi sana. Mama yake alifurahi kwa sababu maziwa hayakuganda kwa miaka mitatu jambo ambalo lilionesha kuwa huko aliko alikuwa hai. Maziwa yalibaki katika ubora uleule kwa miaka mitatu. Shoka ilianza kuteremka taratibu kwenye ukuta kadiri Mwanamalundi alivyokuwa akikaribia kufika nyumbani. Alivyofika tu, shoka ilikuwa tayari imefika ardhini kuashiri kuwa muda wowote Mwanamalundi atafika hapo. Na ndivyo ilivyokuwa.

Aliporudi mtaani, Mwanamalundi hakuacha asili yake. Aliendelea kucheza ngoma maeneo mbalimbali. Mtemi Masanja ambae ndie aliesababisha Mwanamalundi kunusurika kunyongwa na hatimae kufungwa, aliamua kumfukuza Mwanamalundi katika himaya ya utawala wake. Mwanamaundi akaamua kuhamia kijiji kiitwacho Seke kwa Mtemi Mahizi ambako akiendelea kucheza ngoma na kufanya miujiza yake.

Akiwa Seke wilayani Kishapu ,mkoani Shinyanga; Mwanamalundi alifanya muujiza uliomuongezea heshima kijijini Seke. Wanakijiji cha Seke waliibiwa ng'ombe wengi sana na Wamasai kutoka Tabora. Wanakijiji wakataka kwenda kufuatilia ng'ombe hao usiku huo huo jambo ambalo Mwanamalundi alikataa. Mwanamalundi aliwahakikishia wanakijiji kuwa ng'ombe hao wapo salama na watarudishwa salama tu kesho asubuhi na sio usiku huo. Wanakijiji walikubali kutokana na kumuamini Mwanamalundi.

Usiku wa siku hiyo, Mwanamalundi akatuma nguvu zake zilizowazingira Wamasai na kisha kuwafanya wasinzie na mifugo hiyo. Hata walipofuatwa asubuhi, walikutwa wamelala fofofo. Wanakijiji wakawaua Wamasai hao na kisha wakarudi na mifugo yao. Mwanamalundi akapewa jina jingine ugenini na kuitwa "Kishosha mang'ombe nga Seke", ikimaanisha "Alierudisha ng'ombe za Seke".

Kuna kipindi, Mwanamalundi alivamia pori la Mtemi wa Ng'hung'hu aitwae Chalya ili achimbe mizizi fulani ya dawa. Mtemi Chalya alipata machale kuwa kuna mvamizi katika mapori yake anachimba mizizi ya dawa. Mtemi akaondoka na kuelekea kule ambako machale yalimuelekeza. Ni kweli, akamkuta Mwanamalundi akichimba mizizi ya dawa fulani. Mtemi akamuuliza Mwanamalundi, "ni kwanini umeingia katika utemi wangu bila kunijulisha?" Mwanamalundi akajibu, "Wewe ni mtemi wa watu wote ila mimi ndie mtemi wa miti yote!" Jibu hilo lilimkwaza Mtemi Chalya ambae aliamua kurudi kwenye himaya yake kwa ghadhabu na kuwaamuru askari wake wamkamate Mwanamalundi ili aadhibiwe.

Askari wakiwa wameambatana na Mtemi Chalya walipofika porini eneo alilokuwepo Mwanamalundi, hawakumkuta. Badala yake waliwakuta simba wengi wakiwa wamelala eneo hilo. Ilibidi watimue mbio kujiokoa wenyewe dhidi ya simba hao walioanza kuwafukuza. Walipofika kwenye himaya ya Mtemi wakiwa salama, walimkuta Mwanamalundi amemaliza kula chakula chao na anaondoka. Ilibidi mtemi amuache tu Mwanamalundi aondoke bila kumbughudhi kwa lolote.

Mwanamalundi alifariki mwaka 1936 kwa maradhi ya kawaida na kuzikwa Ididí Jihū huko kijiji cha Seke wilaya Kishapu mkoa wa Shinyanga akiwa ana umri wa miaka 44. Tukio la kifo chake liliitwa "hang'witulo gwa shigela" ikimaanisha "Vita ya kuwakimbia wamasai". Hii ni kwa sababu wakati Mwanamalundi anakata roho, kulitokea kishindo kikubwa kama tetemeko la ardhi. Watu wengi walikimbia ovyo kwa hofu kuwa labda wamasai wamevamia eneo lao ili kuwaua. Baada ya kishindo hicho, giza likaingia ghafla, giza ambalo hata kuku wakaanza kurudi nyumbani, fisi wakaanza kutembea mitaani wakidhani ni usiku. Hata baada ya mazishi yake, kaburi lake lilifuka moshi mwingi sana uliopanda mpaka juu mawinguni na kutengeneza giza la muda mfupi. Mwanamalundi anakumbukwa pia kwa kuweza kutembea hewani bila kukanyaga ardhi, kujibadili na kuwa kiumbe tofauti kama mnyama, ndege, majani, mti au jiwe na uwezo wake wa kutembea juu ya maji au kuwa ndani ya maji kwa muda mrefu. Mwanamalundi ni mmoja tu wa watu mashuhuri katika tawala za Kisukuma. Kuna watu mashuhuri kabla yake kama akina Níndwa, Italange na Sïta. Hawa wote walikuwa ni watu wa miujiza kama alivyokuwa Mwanamalundi.

Makala hii inasimuliwa na Msukuma halisi na mwanahistoria ya Wasukuma Nghwana Ibengwe Shileki Mazege katika kitabu chake kiitwacho "Miujiza ya akina NG'WANA MALUNDI", toleo la kwanza 2015. Huyu Bwana ana vitabu vingi sana kuhusu historia ya wasukuma.

Kwa maswali yoyote kuhusu makala hii unaweza kuwasiliana nae kupitia:

+255 763 379 387

Read More →

Yanga Yapigwa Faini Ya Milioni 3 Na Bodi Ya Ligi

 KLABU ya Yanga imetozwa faini ya Sh. milioni 3, 850,000 kufuatia makosa mbalimbali waliyoyafanya katika mchezo wao wa ugenini wa kiporo namba 208 wa Ligi Kuu Tanzania Bara (TPL) uliochezwa Julai 3 dhidi ya Watani wao wa Jadi, Simba.

Katika mchezo huo Yanga walifanikiwa kupata goli lililofungwa dakika ya 12 na Zawadi Mauya lililodumu hadi dakika 90 za mchezo huo zinamalizika na kuwazuai Simba kutangaza ubingwa kutumia mgongo wao.

Taarifa iliyotolewa jana na Kamati ya Uendeshaji na Usimamizi wa Bodi ya Ligi Kuu Tanzania (TPLB) iliyoketi Julai 6 kupitia mwenendo wa matukio mbalimbali ya Ligi Kuu na Kufanya maamuzi imeweka wazi kuwa, katika mshezo huo Yanga walitumia mageti ya uwanja wa Uhuru kuingia uwanja wa Benjamin Mkapa badala ya mlango maalumu unaotumiwa na timu.

Katika kosa la pili, timu hiyo ilitumia mlango wa chumba cha waandishi wa habari badala ya mlango maalumu unaotumiwa na timu huku pia wakiingia uwanjani kupasha misuli joto ‘Warm up’, kwa kutumia mlango ambao haukupangwa kutumika kwa namna yeyote.

Pia Yanga ilitenda kosa lingine kwa kutumia chumba cha wafanya usafi wa uwanja huo kwa ajili ya kubadilishia nguo baadala ya chumba maalumu walichotakiwa kutumia.

Mbali na makosa hayo manne lakini pia Yanga imetakiwa kulipa faini ya Sh. 850,000 ikiwa ni gharama ya ukarabati wa mageti yaliyovunjwa wakati wakiiingia uwanjani pamoja na makufuli ya uwanja wa Benjamin Mkapa yaliyoharibiwa katika tukio hilo adhabu ambazo zimetolewa kwa kuzingatia kanuni ya 15(15) ya Ligi Kuu kuhusu tartibu za mchezo.

Read More →

MWANAFUNZI WA KIDATO CHA NNE ATUHUMIWA KUMUUA MAMA YAKE MZAZI KISHA KUMNG'OA MACHO KILIMANJARO

Mwanafunzi wa kidato cha nne katika Shule ya Sekondari Kindi wilayani ya Moshi mkoani Kilimanjaro anatuhumiwa kumuua mama yake mzazi Marietha Mushi (62) kwa kumnyonga na shuka, kumpiga na kitu kizito kichwani kisha kumng’oa macho.

Taarifa imeelezwa kuwa mama huyo alikuwa na ulemavu wa mkono jambo linaelezwa kuwa limechangia ashindwe kujitetea wakati akishambuliwa na binti yake huyo.

Akizungumza na chombo kimoja cha habari Mkuu wa Wilaya ya Moshi, Said Mtanda, amesema tukio hilo limetokea Julai 5, 2021 katika eneo la Kibosho Sambarai.

SOMA ZAIDI <<HAPA>>

Via Nipashe

Read More →